สายเอ็นนั้นสำคัญขนาดไหน กับการตกปลาของมือใหม่ที่ควรรู้

หลายครั้งที่นักตกปลามักจะมองข้ามความสำคัญของสายเอ็น แต่ในทางกลับกันสายเอ็นนั้นมีความสำคัญเป็นอย่างมากสำหรับการตกปลา เพราะในการตกปลาแต่ละครั้งนั้น เรียกได้ว่าสายเอ็นเป็นตัวการสำคัญอย่างนึงที่จะชี้วัดได้มากกว่าครึ่งว่านักตกจะได้ปลาหรือไม่ สังเกตง่ายๆ จากนักตกปลาที่ปลาติดเบ็ดแล้วแต่กลับที่จะประสบปัญหากับการที่สายนั้นขาดทั้งที่จะได้ปลามาอยู่แล้วแท้ๆ แต่กลับต้องพลาดโอกาสนั้นไป ดังนั้นผู้เขียนจึงอยากจะทำบทความนี้ขึ้นมาเพื่อที่จะบอกเหล่านักตกทั้งหลายว่าสายเอ็นนั้นก็เป็นส่วนประกอบที่สำคัญกับการตกปลาไม่แพ้ไปกว่าอุปกรณ์อื่นเลย นักตกปลาควรที่จะเอาใจใส่ในการเลือกใช้สายเอ็นและดูแลรักษาสายเอ็นที่ใช้อยู่

สายเอ็นที่ใช้กันในวงการของนักตกปลานั้นจะมีอยู่หลายประเภทตั้งแต่ในประเภทที่ทำมาจากขนสัตว์จำพวกขนหางม้า และเอ็นของสัตว์ หรือในประเภทที่ทำมาจากด้ายที่ผลิตจากพืช หรือเชือกต่างๆ ซึ่งประเภทนี้มีความนิยมใช้กันมาตั้งแต่ยุคแรกๆ ของการตกปลาเลยก็ว่าได้ จนสายเอ็นรูปแบบพลาสติกนั้นเริ่มมีขึ้นมาในสมัยของสงครามโลกในครั้งที่ 2 ซึ่งในสมัยนั้นมีการเรียกสายเอ็นในประเภทนี้ว่าไนล่อน มาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งไนล่อนนั้นมีคุณสมบัตรที่ดีหลายอย่างด้วยกันและนิยมที่จะมาสร้างเป็นสายเอ็นตกปลาในหลายประเภท ทั้งแบบที่นำหลายเส้นมารวมกันให้เกิดความแข็งแรง ซึ่งในประเภทนี้จะถูกเรียกว่า โมโน ฟิลาเม้นท์ และ อีกประเภทนั้นคือสายเดี่ยวนั้นเอง ซึ่งในปัจจุบันก็มีการปรับและพัฒนาให้รองรับรูปแบบของการใช้งานที่หลากหลาย ตั้งแต่รองรับน้ำหนักของปลาไม่กี่กิโลไปจนถึงเกือบร้อยกิโลเลยทีเดียว

สำหรับการตกปลาในเชิงกีฬานั้นจะนิยมใช้สายเอ็นที่มีความทนแรงดึงได้สูง นอกจากสายพันธุ์ของปลาก็คงจะเป็นในเรื่องของขนาดตัวซึ่งแรงดึงค่อนข้างที่จะเยอะ ดังนั้นการใช้เส้นเอ็นนั้นจึงจะนิยมใช้เส้นเอ็นประเภทที่ทนแรงดึงได้ตังแต่ 2 กิโลกรัม ไปจนถึง 60 กิโลกรัม ในส่วนนักตกปลาที่ตกปลาเป็นอาชีพนั้นจะนิยมใช้เอ็นที่ทำมาจากไนล่อนชนิดเส้นเดี่ยว ซึ่งจะทำให้ตัวเส้นของเอ็นนั้นเล็กและบางมากชนิดที่ว่าลงน้ำแล้วแทบจะมองไม่เห็นเลยทีเดียว ซึ่งสายเอ็นในประเภทที่ใช้กันนั้นจะอยู่ในประเภทของสายเชือกถัก

 ปัจจุบันด้วยความที่หลายๆ อย่างนั้นได้ถูกพัฒนาขึ้นตามเวลา สายเชือกถักในสมัยนี้จึงดีกว่าในสมัยก่อนมากเลยทีเดียวเช่น สายเอ็นเชือกถักประเภทเคฟล่าร์ แต่ก็ต้องยอมรับว่าคุณภาพที่ดีกว่าและวัสดุที่ใช้ในการทำที่มีคุณสมบัติที่ดีขึ้นนั้นราคาก็ย่อมต้องแพงขึ้นเช่นกัน โดยราคาของสายเอ็นในประเภทของเคฟล่าร์นั้น สูงกว่าราคาของเส้นเอ็นไนล่อน 3- 4 เท่า เลยทีเดียว เลยทำให้คนส่วนใหญ่ใช้สายเคฟล่าร์มาทำเป็นสายเอ็นกันไม่มากนัก แต่จะเลือกใช้ไปทำเป็นสายลีดเดอร์แทนเสียมากกว่า เพราะความคมของเคฟล่าร์และราคาที่สูงมันจึงถูกใช้งานในวงที่ค่อนข้างจำกัดเลยก็ว่าได้

นอกจากสายเอ็นไนล่อนในประเภทเดี่ยวแล้ว ยังมีสายเอ็นโมเนลซึ่งทำจากลวดสแตนเลสชนิดอ่อน แต่ในประเภทนี้นั้นจะมุ่งเน้นไปทางของการลากเหยื่อมากกว่า ในการกีฬาตกปลาไม่ว่าจะเป็นการแข่งขันตกปลา หรือแข่งการทำสถิติในการตกปลาแล้ว กฎกติกาในส่วนมากนั้นผู้แข่งขันสามารถที่จะใช้สายเลเซอร์หรือสายเชือกถักตะกั่วเท่านั้น ซึ่งค่อนข้างจะมีน้ำหนักและไม่ได้มีการนิยมใช้ในทั่วไป แต่เหมาะสำหรับการแข่งขัน หลายคนอาจจะงงในส่วนนี้ว่า การใส่สายตะกั่วแบบสายฟิวส์เป็นแกนกลางนั้นจะมีความขาดง่ายหรือไม่ ต้องบอกว่าสายเชือกถักตะกั่วนั้น มีคุณสมบัติที่พิเศษตรงการถักหุ้มรอบนอก ที่ทำให้มีแรงยืดตัวต่ำมากจนแทบจะไม่มีเลยก็ว่าได้ ทำให้ข้อได้เปรียบในส่วนนี้ไม่เป็นปัญหาต่อสายตะกั่วภายในและขาดได้ค่อนข้างยาก

สายประเภทฟลาย สำหรับนักตกปลาในรูปแบบ Fly Fishing โดยเฉพาะนั้น จะเป็นประเภทของเชือกไนล่อนที่มีการถักและมีการเคลือบด้วยพลาสติกในประเภทของพีวีซี คุณสมบัตินั้นจะอ่อนนุ่มและเรียบลื่น ความยาวที่มีนั้นก็จะไม่ถึง 100 เมตร เรียกได้ว่าเป็นสายเอ็นสำหรับการตกปลาในประเภทนี้โดยเฉพาะเลยก็ว่าได้

สรุปโดยง่ายคือสายเอ็นนั้นมีหลากหลายประเภทและหลากหลายยี่ห้อด้วยกัน การที่นักตกปลาจะเลือกใช้สายเอ็นในประเภทไหนก็ตามควรคำนึงถึงการใช้งานของสายเอ็นเป็นอันดับแรก ว่าผู้ตกนั้นจะนำไปทำการตกปลาในรูปแบบใด ตกเป็นอาชีพ ตกในเชิงกีฬา ตกปลาขนาดตัวเท่าไหร่ หรือน้ำหนักมากแค่ไหน หรือแม้กระทั้งหมายตกปลาที่ท่านจะไปนั้นมีสภาพแวดล้อมแบบไหน (โดยส่วนมากแล้วนั้นผู้ผลิตสายเอ็นที่มีคุณภาพจะต้องมีการคำนึงถึง สายเอ็นที่มีความยืดตัวต่ำ เพราะการยืดตัวต่ำของสายเอ็นนั้นจะมีผลกับการกระตุกให้ตัวเบ็ดฝังไปกับปากของปลาได้รวดเร็วขึ้น หรือที่นักตกปลาเรียกกันว่าเซ็ทฮุคนั้นเอง) และที่สำคัญสายเอ็นที่เลือกใช้นั้นควรที่จะมีความทนทานต่อการขูดขีดต่างๆ  ซึ่งในส่วนนี้ขึ้นอยู่กับขบวนการผลิตเรื่องการเรียงตัวของสายไนล่อนด้วย เพราะหากผลิตส่วนของสายไนล่อนที่มีคุณภาพเรียงตัวดีและทนทานมากขึ้นนั้น จะลดปัญหาจากการเกิดสายเอ็นถลอกจนขาดหรือชำรุดไปได้ ปัญหานี้จะเกิดจากการที่สายเอ็นถูกกับไกด์ของคันเบ็ดที่คุณภาพต่ำรวมไปถึงชำรุด หรือแม้กระทั้ง อาจจะถูกขูดจากการที่ต้องมีการสู้หรือยื้อกับปลา โดยอาจจะถูกขูดเข้ากับหิน ตอไม้ หรือสิ่งกีดขวางที่อยู่ใต้น้ำ

 บทความนี้ผู้เขียนหวังเป็นอย่างยิ่งว่าคงจะทำให้นักตกปลามือใหม่หรือนักตกปลาที่มองข้ามในเรื่องของคุณภาพสายเอ็นนั้นมีความคิดที่เปลี่ยนไปจากเดิม